Last van spreekangst?

Maar ik snap hem wel hoor, als kind was ik daar ook geen al te grote fan van. Al die ogen op je gericht en de leerkracht die dan achteraan in de klas zit om je te beoordelen. En de doembeelden die door je hoofd spelen, maken het er ook niet beter op. Wat als ik een black-out krijg? Wat als ik struikel over mijn woorden? Wat als ik okselvijvers heb? Wat als mijn stem begint te trillen? Wat als ze me uitlachen? Wat als ik rood word?...

Ook al heeft hij zijn spreekbeurt heel grondig voorbereid, dan nog piekt zijn stress. Hij heeft last van zweethanden, zijn hart voelt hij kloppen in zijn keel. En soms is het zo erg dat hij net voor hij aan de beurt moet kotsmisselijk boven de wc-pot hangt.

Wat is spreekangst?

Wel spreekangst is heel irritant, maar een normale reactie. Veel mensen ervaren die angst. Dit komt omdat je niet afgewezen wilt worden. Je wilt niet dat iemand iets negatiefs van je vindt en dat je daardoor niet meer bij de groep hoort.

Het kan ook zijn dat je bang bent dat anderen er achter komen dat je niet kundig genoeg bent. Dat ze ontdekken dat je het ook niet allemaal weet en dat ze dat te weten zullen komen.

Psycholoog Robert Haringsma noemt spreekangst een variant van sociale angst. “Sociale angst gaat altijd over de angst voor een oordeel van anderen. Jongeren zijn dan bang voor wat anderen zullen denken als ze zich verspreken of iets ‘geks’ zeggen.”

Hoe ermee omgaan?

• Laat je kind bedenken hoe hij zijn gedachten kan relatieveren. Stel vragen zoals ‘Wat is het ergste dat er kan gebeuren? Hoe weet je dat anderen dat zullen denken? Weet je zeker dat het zo zal gaan? Bedenk daarna samen helpende gedachten. Laat je kind antwoorden bedenken op de volgende vragen. Wat kan je bedenken dat je helpt? Hoe kan je jezelf moed inspreken? Hoe kan je rustig blijven? Deze helpende gedachten brengen rust bij jouw kind.
• Bedenk ook samen met je kind wat het kan doen als hij het even niet meer weet. Leg de nadruk op het feit dat goed kunnen presenteren een leerproces is en dat het normaal is dat er tijdens zo’n proces wel eens iets fout kan lopen. Dat fouten maken nu eenmaal deel uitmaken van het leerproces. Je kan het maken van ‘fouten’ vermijden door steekkaarten te maken waar je kind op kan spieken als hij het even niet meer weet. Door je kind te leren zijn spreekbeurt te vertellen in zijn eigen woorden in plaats van de tekst van buiten te leren.
• Bewust gaan ademhalen, werkt stress verlagend. Oefen met je kind de buikademhaling. Door langzaam in en uit te ademen zal de stress dalen en zal hij zich beter kunnen ontspannen. Wanneer je kind via zijn buik ademhaalt zal hij zich rustiger voelen en minder snel gestresseerd zijn.
• Wanneer je kind het lastig heeft als klasgenoten naar hem kijken. Leer hem dan naar een punt boven of langs de hoofden van de andere kinderen te kijken. Zo lijkt het alsof je kind de anderen aankijkt maar hij kijkt ze niet recht in de ogen. Dit kan rust brengen bij jouw kind.
• Welke houding je kind aanneemt tijdens de spreekbeurt is reeds het halve werk. Wanneer je kind een zelfzekere houding aanneemt, stevig staan, rustig praten met een ontspannen en krachtige stem zal hij ook zelfzekerder zijn tijdens zijn spreekbeurt. Je kan een visualisatietechniek toepassen. Vraag aan je kind wie zijn favoriete presentator is. Bekijk zij houding, hoe hij praat en laat je kind dit ook uitproberen voor jou, voor de spiegel… Wanneer hij zijn spreekbeurt moet doen, kan hij dan daar aan denken.
• Hoe beter je voorbereid bent, hoe vlotter het gaat lopen. En neen ik heb het niet alleen over de inhoud oefenen. Laat je kind vooral oefenen met het spreken voor een groep. Bouw dit geleidelijk aan op. In eerste instantie kan hij praten voor zijn knuffels, om daarna zijn spreekbeurt eens voor de spiegel te doen of voor jou. Eens hij zich vrij zeker voelt van zijn stuk kan je er nog andere familieleden bij halen.
• En last but not least. Zorg er ook voor dat alles wat hij nodig heeft om de volgende dag te presenteren klaar ligt. Want niks is vervelender dan op het moment zelf nog van alles bij elkaar moeten sprokkelen. Dit doet zijn stressniveau serieus pieken en dat is nu net wat hij niet nodig heeft ;-).

Veel succes!