Keuzestress
Wanneer ik met mijn gezin op restaurant ga, is het altijd hetzelfde liedje. Ik krijg de menukaart voor mijn neus en lap wat ga ik eten. Er staat zoveel lekkers op de kaart dat ik niet weet wat te kiezen. Ik moet meestal niet uit al te veel recepten kiezen want ik eet vegetarisch, maar toch. Net wanneer ik mijn keuze heb gemaakt, komt de ober met de vraag: ‘Heb je je keuze reeds kunnen maken? Wat ga je drinken?’ Shit daar had ik nog niet over nagedacht. Help wat wil ik drinken, ik kan niet kiezen!
Maar als ik opkijk van de menukaart, zie ik dat mijn kinderen evenveel last hebben van keuzestress als ik.
Wat is dat toch? Hoe komt het toch dat kiezen zo moeilijk is? Hoe komt het dat we allemaal (groot en klein) dat lastig vinden?
Een van de oorzaken volgens mij is dat we niet willen verliezen. Dat we graag alles zouden willen hebben, beleven, krijgen… Dat we bang zijn iets te moeten missen. Maar dat gaat natuurlijk niet, we kunnen niet alles hebben, doen. Kiezen is een beetje verliezen, maar ook winnen nl. datgene dat we gekozen hebben.
We zijn ook soms bang om een foute keuze te maken. Meestal denken we dan liever niet kiezen dan fout kiezen. Maar wanneer we deze redenering maken, gaan we nooit te weten komen of datgene waarvoor je gekozen hebt nu wel degelijk goed of fout was. Het is helemaal niet erg om eens fout te kiezen. Je leert er zoveel uit. Leren kiezen gaat nu eenmaal met vallen en opstaan.
Door het grote aanbod die er nu voorhanden is, zien we soms het bos door de bomen niet meer. Kiezen wordt door de veelheid aan zaken als maar moeilijker. Snoeien in het keuze aanbod is een welkome oplossing.
Het kan ook zijn dat we de gevolgen van onze keuze niet overzien. Dat we er geen beeld van kunnen vormen. Daardoor kiezen we liever niet.
En soms moeten we kiezen uit zaken die we niet leuk vinden of die nadelig zijn voor ons. Als we voor zo’n keuze staan kiezen we liever niet.
Kunnen kiezen is belangrijk. We moeten elke dag wel honderden keuzes maken. Wanneer we kunnen kiezen, bespaart ons dat een hoop energie die we in andere zaken kunnen stoppen. We nemen dan onze verantwoordelijkheid op. Op die manier bepalen de anderen niet wat jij moet doen.
Wij ouders kunnen onze kinderen daarbij helpen. Hoe?
Ga het gesprek aan met je kind. Stel vragen om te achterhalen waarom het kiezen zo moeilijk is. Stel vragen: ‘Waar twijfel je over?, Wat is het ergste dat kan gebeuren?, Wat kan er gebeuren als je … kiest?’…
Geef je kind tijd om te kiezen. Maak duidelijk aan je kind dat hij tijd krijgt om over zijn keuze na te denken. Zorg ervoor dat jij als ouder niet vergeet om er op terug te komen.
Relativeer het maken van een keuze. Vertel aan je kind dat bij het kiezen er wel iets fout kan lopen. Dat hij ook al eens verkeerd kan kiezen. Verkeerd kiezen is niet erg. Oké niet leuk. Maar je kind leert hier uit. Dit hoort bij het proces en hoe beter hij zichzelf kent, hoe makkelijker het kiezen zal verlopen.
Schrijf de voor- en nadelen op van de keuze die hij wil maken. Op basis van dit kan je kind samen met jou een keuze maken. Pas dit vooral toe bij grote keuzes zoals: het kiezen van een hobby, studierichting, wat wil hij kopen met zijn zakgeld…
Geef je kind pluimen wanneer hij iets gekozen heeft. Ook al draait de keuze negatief uit. Het proces van durven kiezen is belangrijk en dat mag in de bloemetjes gezet worden.
Ik weet het, kiezen is niet altijd makkelijk, maar je kan het leren. Oefening baart kunst! Begin er vroeg mee. Zet je kind regelmatig voor een keuze. Help hem bij het maken van een keuze. Door het te doen, leert je kind wat kiezen inhoudt, hoe en wat hij kan kiezen.
En weet je wat soms kan ik zonder problemen kiezen wat ik ga eten ;-)