Hebben anderen ook gevoelens, euhm???
Wanneer hij ruzie heeft gehad met kinderen van de klas, ziet hij zichzelf altijd als het grote slachtoffer. Of hij doet maar op en trekt alle registers open om zijn gelijk te krijgen. Dat hij daar anderen mee kwetst, heeft hij helemaal niet door.
Hij heeft precies niet door dat hij door zijn gedrag anderen kan kwetsen. Dat anderen kinderen of de leerkracht ook gevoelens hebben. Hij beseft niet dat de anderen ook boos, verdrietig of bang kunnen zijn.
Jij hebt het hem al honderd keer gezegd: “Anderen hebben ook gevoelens!!!” “Als je zo door doet, zal je vroeg of laat helemaal alleen komen te staan. Je zal gezien worden als het asociale, egocentrische, agressieve, vervelende kind. En dit is het laatste wat je wilt, geloof me.”
Maar hij lijkt het niet te snappen. Hij valt compleet uit de lucht wanneer zijn vriendjes hem daar op wijzen. Wanneer ze zeggen dat ze soms bang van hem zijn, verdrietig worden of schrokken zijn wanneer hij zo uitvalt tegen hen. En dan kijkt hij hen met een verbaasde blik aan. Net alsof hij het in Keulen hoort donderen. En ze zeggen het niet voor de eerste keer. Ze hebben dit al verschillende keren aan hem vertelt, maar het lijkt niet door te dringen.
Dan kan je echt wel door de grond zakken. Je vraagt je of hoe dit mogelijk is. Is dit gespeeld of is dit echt? Maar neen, het is niet gespeeld.
Hij kan zich echt NIET inleven in de ander!
Empathie?
Empathie is je kunnen inleven in de ander. Wanneer je je eigen gevoelens kunt begrijpen en uitdrukken ben je al een stap verder in het kunnen inleven in de gevoelens van een ander. Je gevoelens onder woorden brengen en de gevoelens van de anderen begrijpen is een heel belangrijk onderdeel.
Het is perfect normaal dat jouw peuter nog heel ik-gericht is. Hij kan wel meevoelen met het verdriet van bijvoorbeeld zijn mama. Hij zal haar proberen te troosten door zijn knuffel te geven, een kus te geven, lieve woordjes te zeggen…
Vanaf de kleuterleeftijd groeit het besef dat de ander ook echt een ander individu is met andere gevoelens en behoeftes. Vanaf dat besef ontstaat bij jouw kind het empathisch vermogen. Je kleuter zal als maar beter in staat zijn om de gevoelens van anderen te herkennen en te begrijpen. Hij zal steeds beter begrijpen dat zijn vriendjes ook gevoelens hebben en dat die kunnen verschillen van de zijne.
Lagere schoolkinderen gaan steeds beter de gevoelens van de ander waarnemen ook de minder duidelijke gevoelens herkennen en begrijpen ze beter. Ze gaan ook beter begrijpen dat het soms beter is dat je iets niet zegt. Ze kunnen hun gedrag ook beter gaan aanpassen aan de veranderende situatie.
Hoe ouder je kind wordt hoe beter hij zijn gedrag kan aanpassen aan de mensen om hem heen.
Het empathisch vermogen van je kind groeit met ouder worden. Het is iets dat gedeeltelijk vanzelf ontwikkelt. Maar voor een groot deel moet het ook aangeleerd en vooral voorgeleefd worden.
Hoe de empathie vergroten?
Je kan de empathie bij kinderen vergroten door hun gevoelens te leren benoemen, te herkennen en zien bij anderen. Als ouder kan je je kind daar bij helpen.
-
Gevoelens lezen bij anderen
Zit je te wachten op de bus, trein, bij de dokter… dan kan je samen met je kind dit raadspel spelen. Je gaat samen op zoek naar de gevoelens van de andere mensen door goed te kijken. Bevraag je kind wat hij denkt en hoe hij dat ziet.
-
Voer gesprekjes aan tafel
Laat je kind eens 2 dingen vertellen die hij gedaan heeft waarin vriendelijkheid naar de andere toe een rol speelde.
-
Speel toneelstukjes
Op school, in de klas, thuis gebeuren er heel veel zaken die je kan gebruiken als onderwerp van het toneelstukje. Laat je kind eens een andere rol opnemen dan die van zichzelf. Door dit te doen leert je kind zich inleven in de ander. Achteraf kan je er een gesprekje over hebben. Vraag naar de gevoelens bv. Hoe zou de juf zich voelen? Hoe voel jij je? Hoe voelen andere kinderen zich in deze situatie?
-
Praat met elkaar over gevoelens
Ga deze gesprekken niet uit de weg. Wees zelf het voorbeeld. Vertel aan je kinderen hoe je je voelt en legt uit hoe dit komt. bv. Ik ben boos omdat… ik ben blij omdat… Op die manier ontdekt jouw kind dat het normaal is dat je verschillende emoties hebt en leren ze hoe ze dit kunnen verwoorden. Je leert ze een taal om hun emoties te kunnen verwoorden.
Zou je graag hebben dat jouw kind leert om nog meer rekening te houden met de anderen hun gevoelens? Neem dan contact op voor een gratis verkennend gesprek.