Te assertief = agressief?
‘Mijn kind is te assertief waardoor ze misbegrepen wordt’, zei een mama tegen mij. Ze heeft eigenlijk een peperkoekenhartje, maar krijgt telkens op haar kop van de leerkracht. Hij vindt dat ze te agressief reageert, dat ze nooit luistert naar anderen.
Dat klopt, heel dikwijls krijgen deze kinderen de stempel van agressief te zijn. Maar dat is helemaal hun bedoeling niet. Zij willen gewoon opkomen voor zichzelf, maar hoe ze het doen, kan misschien nog beter. Maar kunnen we ze hen dat kwalijk nemen. Heel dikwijls is dat hun enige manier van reageren. Weten ze niet beter, hebben ze geen alternatieven.
Wat is assertiviteit?
Dus kan dat wel ‘te’ assertief zijn? Je kan toch nooit genoeg opkomen voor jezelf? Of gaat het eerder over de manier waarop ze opkomt voor zichzelf?
Misschien verwarren wij een grote mond opzetten met assertiviteit. Het is niet omdat je kind telkens van zich afbijt dat hij assertief is. Misschien reageert hij zo om zijn eigen kwetsbaarheid te maskeren. Wat te begrijpen is want niemand wordt graag gekwetst.
Assertief zijn is meer dan alleen van zich af kunnen bijten. Assertiviteit heeft niks te maken met altijd gelijk willen krijgen, met een discussie winnen…
Het is een hele verzameling van vaardigheden die je kind moet kunnen aanwenden. Wanneer hij assertief is, is hij betrokken en geëngageerd. Hij moedigt anderen aan om dit ook te zijn. Hij deelt zijn mening en denkt na over die van de anderen. Om dit te kunnen moet je je kunnen inleven in anderen, moet je zelf een positief zelfbeeld hebben, moet je je eigen grenzen kunnen aangeven… En hier kan het nog al eens fout lopen.
Hoe bijsturen?
Assertiviteit is een aangeleerde denk- en gedragsstijl. De manier waarop kinderen assertief uit de hoek komen, heeft te maken met op welke manier hun gedrag bijgestuurd werd. Er zijn vaak goede en geldige redenen waarom je kind soms te assertief wordt.
Je kind leert heel veel van jou, andere volwassen en leeftijdsgenoten. Misschien heeft jouw kind jouw manier van ruzie maken overgenomen. Ben jij iemand die begint te schreeuwen tijdens een ruzie of kom je niet op voor jezelf? Je hebt je kind misschien onbewust de boodschap gegeven dat het beter dan anderen tevreden stelt dan op te komen voor zichzelf. Of je kind heeft ondervonden dat negatieve emoties uiten ervoor zorgt dat hij genegeerd of belachelijk gemaakt wordt door zijn leeftijdsgenoten…
Voel je daar niet al te schuldig over want jouw gedrag heb je ook aangeleerd gekregen. Maar door er bewust van te zijn, kan je kleine en grote dingen bijsturen. Op die manier doorbreek je de cirkel. En leer je je kind om op een gepaste assertieve manier te reageren.
Wanneer je over deze vragen nadenkt, vind je snel antwoorden en wordt het voor jou duidelijker hoe het komt dat je kind zo reageert.
- Hoe wordt er binnen het gezin omgegaan met conflicten?
- Wat doe je als je met iemand niet eens bent of boos bent op iemand?
- Op welke manier hebben jouw kinderen geleerd om te krijgen wat ze wilden zonder er om te vragen? (bijv. huilen, schreeuwen, bedreigen…)
- Heeft jouw kind het gevoel dat hij te kort gedaan wordt, niet of te weinig aandacht krijgt?
Volhouden is de kunst
Er zicht op krijgen, weten hoe het komt dat je kind zo reageert, is de eerste stap. De tweede en tevens de moeilijkste is het gedrag van je kind veranderen. En dit gaat niet van 1,2,3 jammer genoeg. Aangezien hij het gewoon is om op die manier te reageren is dit ook voor jouw kind geen evidentie. Heel regelmatig zal hij hervallen in het gekende gedrag.
Heel dikwijls herken in je het gedrag van je kind een stuk van jezelf of van je partner. Als ouder ben je een belangrijk voorbeeld. Wanneer jij je gedrag kunt aanpassen, bied je een alternatieve manier van reageren aan je kind. Langzaam maar zeker zal je kind dit gedrag overnemen. Het kan een verademing zijn wanneer je je het gedrag van je kind benoemt en aangeeft dat jij het daar ook soms moeilijk mee hebt. Dan kan je samen zoeken naar een andere manier van reageren. Het samen uitproberen en terug bespreken om na te gaan of het gelukt is voor beiden.
Weet dat op een goede manier opkomen voor jezelf tijd en oefening vraagt. Heb dus geduld wanneer je ermee aan de slag gaat en wanneer je merkt dat je geen vooruitgang boekt of wanneer je er geen beginnen aan ziet. Kan een gesprek met een coach helpen. Samen bespreken we dan hoe jouw kind het beste geholpen wordt.